|
زیره گیاهی است دو ساله، بی کرک، به ارتفاع ۳۰ ۶۰ سانتیمتر، دارای ساقه توخالی،
شیاردار و منشعب از قاعده است .
ریشه راست یا دوکی شکل و گوشتدار و برگهائی با بریدگیهای نازک و نخی شکل و به رنگ سبز روشن .
گلهای آن کوچک، سفید یا صورتی و مجمتع به صورت چتر مرکب است.
میوهاش بیضی شکل به طول ۴ تا ۶ میلیمتر به رنگ قهوهای شکلاتی یا قهوهای مایل به زرد و شفاف است.
بوی آن بسیار معطر، مطبوع و طعم آن تند و کمی سوزاننده است. گلهای آن مورد استفاده زنبور عسل است.
قسمت مورد استفاده میوه است و در نواحی گرم آسیا، اروپا و جنوب ایران و آفریقا می روید .
زیره حاوی موادی است که خواص درمانی فوق العاده ای به این دانه سیاه کوچک می هد.
از جمله این مواد اسانس (کارون ، دی هیدروکارون ، فلاندرون) ، تانن ،
مواد روغنی ، موسیلاژ ومواد قندی می باشد.
اسانس زیره را از تقطیر میوه له شده تحت اثر بخار آب بدست می آورند. این اسانس مایعی است
بیرنگ که در اثر ماندن،ابتدا زرد و سپس به رنگ قهوه ای در می آید.
● خواص زیره :
به احتمال زیاد این مطلب را شنیده اید که خاصیت شاخص زیره طبیعت گرم آن است. زیره تقویت کننده و نیرو دهنده بوده و در درمان اختلالات گوارشی(ضد نفخ، ضد اسپاسم و قولنج، بادشکن و اشتها آور) بکار میرود ، نتایج مطالعهای در کشور نشان میدهد که مصرف زیره سیاه در بیمارانی که مبتلا به سوء هاضمه بدون زخم هستند اثر درمانی داشته و علائم بالینی این عارضه را در آنها کاهش می دهد.
زیره ضد عفونی کننده ، قاعده آور (خفیف) بوده و در معالجه بیماریهایی مانند ضعف عمل دستگاه هضم، نفخ و بلع هوا، دل پیچه کودکان، تأخیر وقوع قاعدگی زنان جوان، ضعف اعصاب، اشتها آور، تقویت میل جنسی، در دامپزشکی نیز برای رفع قولنج، اسپاسم ها و بی اشتهایی و کم شدن شیر دامها مورد استفاده قرار میگیرد .
خاصیت تسکین دهندگی دارد و برای گرفتگی غیر ارادی ماهیچه های معده و راشی سیتم ، بخور آن جهت جلوگیری از ریزش آب از چشم و افزایش دهنده شیر مادران موثر است. زیره قابض، خشک کننده و ضد تشنج است و برای برطرف کردن بیماری صرع مفید است.
همچنین در دفع گاز معده موثر و عرق آور است و برای رفع برونشیت از دم کرده زیره می توان استفاده کرد.
گفتنی است، از زیره در غذاهایی که نفاخ هستند مخصوصا حبوبات استفاده میکنند .
مصرف دم کرده زیره سیاه و یا جویدن آن در رفع و کاهش دردهای ناشی از قاعدگی، دردهای روده و بی اشتهایی بسیار مؤثر است. مصرف زیره سیاه یا روغن آن در رفع سوء هاضمه و دل دردهای کودکان و تنگی نفس نیز، کاربرد فراوانی دارد.
دم کرده زیره سیاه همراه با گیاه اوجی در رفع اسهال، نفخ و سندرم تحریک پذیری روده مفید است. بررسی ها نشان داد که این گیاه دارای خواص ضد عفونی کنندگی، ضد کرم، ضد تشنج و شل کننده عضلات بوده و مقوی و نیروبخش است؛ بنابراین مصرف آن به افراد دارای مشکلات مذکور توصیه می شود.
اما همیشه از افراط و تفریط بپرهیزیم زیاده روی در مصرف زیره بعلت طبع گرم ایجاد کهیر می کند. همچنین باعث افزایش ترشح تیروئید شده ودر نتیجه لاغری و زردی رنگ چهره را بدنبال دارد .
طعم خوش زیره باعث شده که از این ماده خوشبو در برخی از مواد غذایی به عنوان طعم دهندهای مطبوع استفاده شود .
در هیاهوی زندگی شهری و ماشینی،عجایب و شگفتیهای دنیای گیاهان ( همانند بسیاری از مسائل پیرامون ) از نظر از ما دور مانده یک دانه سیاه و کوچک زیره را در دست بگیریم و به خواص جالب توجه آن لحظاتی بیاندیشیم. آنوقت علاوه بر استفاده بهینه از این موهبتهای خدادادی اعتراف میکنیم که برای درک عظمت الهی میتوان از خردترین دانهها نیز درس گرفت
گردآوری و تالیف : ماندانا .م
نظرات شما عزیزان: